KORONANIN ÖĞRETTİKLERİ

Biliyorum, “korona” hakkında çok yazdık, çok okuduk, çok dinledik ama bu virüs gündemimizi meşgul etmeye devam ettikçe paylaşımlarımıza konu olmayı da sürdürecek sanırım.

Etrafı yağ tabakası ile kaplı bir protein molekülünün (covid-19 virüsü) bir gün küresel bir pandemiye dönüşeceği ve bizleri evimize kapatacağı eminim hiçbirimizin aklından geçmezdi.

Bir an önce işe yarayacak bir aşının bulunması için bilim dünyası canla başla çalışmakta. COVID-19’un genetik geçmişini ortaya çıkarmak için Cambridge Üniversitesi araştırmacıları tarafından yapılan bir çalışmaya göre, virüsün şimdiye kadar üç farklı şekilde (Tip A, Tip B, Tip C) mutasyona uğradığı keşfedilmiş (posta.com.tr). Aşı geliştirme işini zorlaştırıcı bir unsur olarak mutasyonun nasıl gerçekleştiğini araştırdığımda ise şu bilgilere ulaştım;

Uzmanlara göre koronavirüsler birer RNA virüsleridir ve bir hücreyi istila ederlerken o hücrenin bazı bileşenlerini kullanarak kendilerini kopyalarlar, daha sonra da kopyalarıyla diğer hücreleri enfekte ederler.  Ancak bu virüsler, hata düzeltme mekanizmalarına sahip olmadıkları için replikasyon sırasında ortaya çıkan hataları düzeltemezler. Dolayısıyla her hata beraberinde yeni bir mutasyon meydana getirir. Bu mutasyonların bazıları da virüse yeni hücre tiplerini, hatta yeni türleri enfekte etme yeteneği gibi yeni özellikler sağlar. (Kaynak: Tübitak.gov.tr).

Yeni yeni teknolojiler icat ederken, yaşamımızı kolaylaştırsın diye kendimize yeni yeni konfor alanları tanımlarken, doğal dengeyi hiçe sayarken nelere sebebiyet verdiğimizin ne yazık ki çok farkında değiliz ya da farkında olmak istemiyoruz. Hayvan Enfeksiyonları ve Yeni Pandemiler' kitabının yazarı David Quammen’ın New York Times'ta yazdıkları çok ilgi çekici: "Tropik ormanları, vahşi yaşam alanlarını istila ettik. Buralarda bulunan ve insan türünden uzak şekilde evrimleşen çok sayıda bitki ve hayvanda bilinmeyen virüsler var. Yaşadıkları ağaçları kesiyoruz, onları kafeslere koyuyoruz, öldürüyoruz. Vahşi hayvan pazarlarında etlerini satıyoruz. Ekosistemleri bozuyoruz ve virüslerin doğal ev sahiplerini öldürünce onlar da yeni ev sahipleri aramaya başlıyor. Biz bu bilinmeyen virüslerin yeni yaşam alanları haline geliyoruz.”

Biraz tahmin etmekle birlikte Covid-19'un; "korona"nın co'su, "virüs"ün vi'si ve hastalık kelimesinin İngilizcesi "disease" sözcüğünün d'sinden türetildiğini, 19'un ise vakaların görülmeye başlandığı 2019 yılından geldiğini bu yazıyı hazırlarken öğrendim ben de (Kaynak: Tübitak.gov.tr.)

Yanı sıra iyi - kötü pek çok şey öğrendim bu küresel salgında;

- Evrenin yalnızca biz insanoğluna tahsis edilmediğini; zira günlük hayatı askıya almamızın doğaya çok olumlu tesirleri olduğunu;

- Dünyada hava kirliliğinin bu yıl, 2’nci Dünya Savaşı’ndan bu yana en düşük seviyeye ineceğini, 

- Çin’deki hava kirliliğinin azaldığını; Stanford Üniversitesi araştırmacılarına göre hava kirliliğindeki bu azalmanın yalnızca Çin'de 5 yaş altı 4 bin çocuğun, 70 yaş üstü 73 bin insanın hayatını kurtardığını

- Pek çok ülkede yaban hayvanlarının, karantina uygulanan boş şehirlere indiğini öğrendim.

Başka neler mi öğrendim?

Doktorundan hasta bakıcısına, öğretmeninden medya mensubuna, fırıncısından kargocusuna, kasiyerinden maskecisine, solunum cihazı üretmeye çalışan mühendisinden, teknikerine kadar birçok meslek grubunun özellikle şu kritik süreçte büyük bir özveri ile görevlerini ifa etmeye çalıştıklarını öğrendim.

  Sevdiklerime doya doya sarılamamanın,

 “Canım sıkıldı, dışarı çıkıp biraz hava alıp geleyim” diyememenin,

 Marketten alınanları doğruca dolaba koyamamanın,

 Dolmuşa, metroya, otobüse gönül rahatlığıyla binememenin,

 Kitapçıda uzun uzun kitaplara dokunamamanın ne anlama geldiğini öğrendim.

Evde her gün sevdiklerimin gözünün içine bakıp, alınlarını yoklamanın, nefeslerini dinlemenin verdiği tedirginliği öğrendim.

Hayatı daha yavaş, daha sade daha dingin yaşamam gerektiğini,

Gökte uçan kuştan, yerde gezen karıncaya kadar her bir canlının en az bizim kadar yaşamaya hakkı olduğunu öğrendim.

Ve ayrıca yasaklara uymayıp, alınan tedbir kararlarına riayet etmezsek öğrenecek daha pek çok şeyimizin olacağını öğrendim.

Kalınız sağlıcakla

Yıldız